|
60
dagen in de wijdewereld
Een paar uurtjes tussen de boeven
Gevangenis San Pedro
La Paz heeft nog een bijzondere attractie voor toeristen. Neef Bart had in februari
al een tipje van de sluier opgelicht. Dit moeten we met eigen ogen
bekijken. Eerst was er nog de twijfel of we wel ´aapjes wilden kijken´. Toch de
knoop doorgehakt en met een paar Engelsen naar de gevangenis getogen. Nu
volgt een ongelooflijk verhaal.
Introductie en welkom
Voor de poort aan Plaza Sucre staan politieagenten met groene uniformen.
Ik vraag of we zo naar binnen mogen. "Natuurlijk", zegt een
agent met een karabijn op zijn rug. Net daarvoor las ik een bordje op de
muur dat bezoekjes voor toeristische doeleinden verboden zijn. Er voegen
zich nog enkele mensen toe aan ons groepje. Door een detectiepoort en na
het afgeven van ons paspoort komen we voor een groot hek. Daarachter een
soortbinnenplaats met vele mannen die staan te wachten, praten of
hangen.Sommigen kijken verlangend naar buiten. Vlak achter het hek staat
een bank man met verrotte tanden en een onverzorgd uiterlijk. Het is ´Hans´
uit Hamburg. Hans spreekt goed Engels en vertelt dat hij een taxi is,
ofwel een soort loopjongen.
Een gezellige boel
Hans neemt ons mee naar een tuintje (bordje: ´houd de tuin netjes´).
Daar gaan we op een laag muurtje zitten. Rondom lopen mannen, maar ook
vrouwen en kinderen. We zien allerlei eettentjes en Coca Colavlaggetjes.
Hans vertelt ons hoe de procedure voor de rondleiding verloopt. Ellen zit
naast hem en vertelde me later dat hij erg stonk. We gaan straks met een
toerleider langs de zeven secties. Er gaan een viertal mannen mee om ons
bescherming te bieden. Stevige mannen met illustere namen als De Tank (180
kg) en De Bokser (groot litteken op gezicht). Ellen en ik voelen ons niet
onprettig ofzo. Hans blijkt een onverbeterbaar en zielig figuur te zijn.
Hij heeft alweer nieuwe plannen voor een drugssmokkel.
Huisvesting
De toer kan beginnen. Fernando, onze gids, heeft jaren in New York gewoond.
Spreekt met een schorre stem. Hij vertelt dat je geld moet hebben als je
de gevangenis in komt. Bij binnenkomst betaal je namelijk 25 Bolivianos
aan de regering en je moet een cel huren of kopen. Heb je geen geld, dan
kun je in de keuken werken en daar op de vloer slapen. Er zijn dus talloze
daklozen in de gevangenis.
In de rijkere sectie van de gevangenis kosten de cellen 800 Bolivianos per
maand (ongeveer $100). Bovenaan is een appartement gebouwd. Daar woont De
President. Het optrekje heeft zo´n $15.000 gekost, maar dan heb je wel
een cel met uitzicht. De man is gepakt met 450.000 kilo drugs.
Hiërarchie
Er is dus een hiërarchie met aan de top ´El Presidente´ en elke sectie
heeft een afgevaardigde, ´El Capitan´. De President weet alles wat er
gaande is in de gevangenis. Bij problemen roep je El Capitan en hij
rapporteert aan De President. Ook contacten naar de politie of regering
gaan via De President. Fernando loopt af en toe even bij de groep weg om
wat ´zaken´ te doen. Ondertussen houden De Bokser en De Tank de omgeving
in de gaten. Als er iemand te dicht bij onze groep komt, wordt hij weg
gestuurd.
Familie
We krijgen te horen dat er ongeveer 300 kinderen bij hun vader in de
gevangenis wonen. Deze kinderen zouden anders op straat leven. Ze gaan
overdag naar school en komen rond 17.00 uur weer terug. Ook vrouwen kunnen
blijven, maar betalen dertig Bolivianos per overnachting. Overigens is
vaderdag een belangrijke feestdag in de gevangenis.
Activiteiten
Tijdens de toer komen we langs een markt, een kerk, een ziekenhuis en de
andere secties. We hebben nog geen politieagent gezien. Deze komen alleen
´s ochtends binnen om de gevangenen te tellen. Ze zijn te bang, aldus
Fernando. Er worden schoenen gemaakt en houten meubelen. Er is een
studieruimte, die is altijd leeg. Wel wordt er veel aan sport gedaan in de
sportschool of op het voetbalveld. Daar worden kampioenschappen gehouden
tussen de secties. Er wordt veel gegokt en het gaat om grote bedragen.
Daarom komt er een officiële scheidsrechter van buiten de gevangenis, om
de wedstrijden te fluiten.
Ondertussen begint Fernando steeds sneller te praten en drukkere bewegingen te
maken. Volgens ons snuift hij. Ons vermoeden wordt bevestigd als Ellen hem
betrapt.
Nieuwkomers
We besluiten de toer met een demonstratie van het slaan met een dikke
elektriciteitskabel tegen de muur en uitleg over het kleine, ronde zwembad.
Hier worden nieuwe gevangenen ´gedoopt´ of zedendelinquenten gestraft.
Het zwembadje ligt dan vol stront, pis en afval. Daar worden ze ingegooid,
er vervolgens weer uitgehaald en krijgen ze een stroomschok op hun ballen.
Tenslotte een hete peper in hun reet. Er zijn criminelen die het niet
hebben overleefd.
Naschrift
We hebben zeker nog een halve dag nodig gehad om deze toer te verwerken.
Het is een dorp, maatschappij op zich. Vergelijkbaar met een apenrots. Een
hiërarchie gebaseerd op het recht van de sterkste, soms fysiek, soms
financieel. Je moet je aanpassen aan deze regels. Volgens mij kan een
vriend het volgende moment een vijand zijn. We hebben het verhaal gehoord
van Fernando, een redelijk succesvolle bajesklant. We hebben van Hans
gehoord dat je een plek moet veroveren op de apenrots. Het gaat hier dag
in dag uit zo. Drie a vier rondleidingen per dag. Dit verhaal is de
realiteit voor de mensen in deze gevangenis.
12 juli '02
|
|